Kỹ năng thoát hiểm và xử lý khi có hỏa hoạn

I/. KHÓI VÀ HƠI KHÍ ĐỘC:
– Khói chứa hơi khí độc là nguyên nhân gây tử vong rất lớn. Trong các đám cháy có rất nhiều hơi khí độc đã sinh ra như Cacbon dioxit – Cacbon Monoxit – Hydrogen Clorid – Amoniac – Acid hữu cơ .v.v… nhưng OXIT CACBON là thành phần chủ yếu và cũng là nguyên nhân chính gây tử vong (80% số trường hợp trong 12 giờ đầu) vì có nhiều khí OXIT CACBON trong đám cháy nên khi nạn nhân hít vào sẽ gây ngộ độc cấp tính. Tác hại của OXIT CACBON càng tăng khi có sự cố gắng về thể lực vì cần nhiều OXYGEN hơn. Vì vậy trong các vụ cháy, nạn nhân chết nhiều là do cố gắng vùng vẫy trong cơn hoảng loạn làm cho ngộ độc ập đến nhanh, nạn nhân ngã quỵ nhanh.
– Trong trạng thái bị nhiễm độc bắt đầu từ đau nhức thái dương hoặc đau nhức ở trước trán, chóng mặt, mắt mờ, tai nghe không rõ, nôn mửa, lảo đảo muốn té ngã, huyết áp tăng dần đến giai đoạn ngộ độc. Từ đó bắp chân đột ngột mất sức, nạn nhân quỵ tại chỗ, không thể đứng dậy di chuyển khỏi nơi có khí độc, nạn nhân sẽ thấy buồn ngủ dữ dội và không thể mở mắt được, tim đập nhanh rồi dần chậm lại, áp xuất máu giảm, hôn mê.
– Nạn nhân chỉ có khả năng khỏi dần khi được nhanh chóng đưa ra khỏi vùng có khí độc và đưa đi cấp cứu.
– Khi nhìn thấy khói, chúng ta thường rơi vào trạng thái hoảng loạn. Đây là trạng thái khó chế ngự được. Chính sự hoảng loạn đã làm cho tình trạng trầm trọng thêm và triệt tiêu khả năng tích cực của con người. Đôi khi sự hoảng loạn đã khiến người ta có những quyết định, những hành vi tự đưa mình vào chỗ chết.
– Phải bình tĩnh! Sự bình tĩnh sẽ giúp chúng ta làm được những điều hết sức lớn lao, phải chế ngự được sự hoảng loạn bằng cách: Tự nhũ mình phải làm gì? Xác định vị trí mình đang ở đâu? Lửa cháy phía nào? Chạy lên hay chạy xuống? Trái hay phải? Cửa sổ – lang can hoặc lối thoát hiểm gần nhất?… Khi ra được lang can hay sân thượng thì phải xác định hướng gió để chọn góc lánh nạn hợp lý bởi vì khi đứng ngược gió thì tốc độ cháy lan sẽ chậm và ảnh hưởng của lửa, khói, sức nóng sẽ giảm …vv, từ đó ta sẽ có nhiều thời gian để thoát hiểm hoặc chờ cứu hộ.
– Khói gây xốn mắt và điều cần biết là lúc đó không khí còn thở được đang ở phía dưới sát sàn nhà, nên nhớ kỹ bạn hãy bò, trườn từ từ ra phía ngoài để tránh khói và tận dụng lượng Oxy phía dưới để tự thoát thân.

II/. KỸ NĂNG THOÁT HIỂM:
– Định hướng lối thoát hiểm, hành lan chạy ra ngoài, cần tập cho mình thói quen kiểm tra xung quanh khi đến một nơi mới. Việc này không tốn nhiều thời gian và sẽ giúp ta chế ngự được hoảng loạn, quyết định nhanh và hợp lý khi có hỏa hoạn.
– Khi ngửi thấy mùi khói thì phải bò ra phía cửa, không nên chạy ngay khi bạn vẫn chịu đựng được khói. Vì sao? Vì bạn phải giữ gìn đôi mắt, lá phổi lâu chừng nào tốt chừng ấy. Khi mở cửa hãy dùng tay sờ mó nó, nếu cánh cửa hoặc tay nắm quá nóng chứng tỏ lửa đang cháy ở bên ngoài – Bạn hãy hé cửa từ từ và quan sát phía ngoài, đánh giá tình hình trong lúc tay bạn vẫn giữ cánh cửa.
– Khi chạy ra ngoài, bạn hãy men theo bờ tường để giữ được phương hướng trong hoảng loạn lửa và khói. Nếu bạn đi giữa hành lang, dòng người náo loạn sẽ xô ngã bạn – khi đến lối thoát và bước xuống cần nhớ là đi xuống chứ không phải bò xuống, tay vịn vào lang can, đừng xem nhẹ điều này vì dòng người sẽ đẩy ngã bạn và rất có thể bạn sẽ không gượng dậy được (vụ chập điện tại Công ty POUCHEN, do hoảng loạn chen lấn lẫn nhau làm hơn 50 công nhân bị thương, trong đó có gần 20 CN bị thương rất nặng do dẫm đạp lên nhau).
– Một mảnh vải xé vội từ áo, quần… thấm lên chút nước bịt vào mũi sẽ trở thành tấm mặt nạ phòng độc (nhớ nên xếp vải hình tam giác, một cạnh được ngậm vào miệng sẽ giúp lọc khí và dễ thở hơn). Tất nhiên là biện pháp tạm thời chịu đựng trong thời gian ngắn để chạy thoát ra khỏi nơi có khói lửa. Ngoài ra cũng có thể nín thở vài mươi giây khi khói độc tới, không la to vì sẽ bị ngạt khói ngay – khi chạy khỏi phòng nếu trong bàn làm việc có chai nước thì nên nhớ mang theo tưới lên khẩu trang hoặc mảnh vải mà bạn đã xé từ khăn hay áo quần… nó sẽ giúp chống phỏng và hít thở dễ dàng hơn.
– Khi lửa táp vào người, không được bỏ chạy bởi càng chạy lửa sẽ càng cháy mạnh. Hãy dùng vải, khăn, quần áo, mousse xốp, giấy thấm nước ốp mạnh quanh người lửa sẽ tắt.
– Trong khi thoát ra trong khói lửa, ta dùng 01 cái khăn, quần áo đã thấm nước xoay tròn cũng làm giảm chút ít áp lực của sức nóng khói lửa.

III/. VẬT DỤNG CỨU HỘ:
– Trong điều kiện lực lượng cứu hộ không có hoặc chưa đến được, chúng ta cũng còn nhiều phương cách để tạo ra những vật dụng cứu hộ.
– Bạn hãy quan sát mọi thứ như: Ống nước PCCC có ở tất cả các tòa nhà và phải trải dài đủ để tiếp đất – tấm phông hội trường – màn cửa – khăn bàn xé ra nối lại cũng trở nên hữu dụng. Dây vòi rồng PCCC, vòi xịt là những vật cứu hộ chắc chắn, ống máng xối thoát nước (tại ITC, ống máng xối đã được bảo vệ Long Hải tận dụng cứu sống hơn 40 người).
– Ghi nhớ: Nếu có nhiều người cùng gặp nạn; bạn hãy đưa người già – trẻ em – phụ nữ xuống trước. Đưa những người lanh lợi xuống trước cũng rất quan trọng, họ sẽ ứng cứu xử lý bên dưới rất hữu hiệu. Đừng hành động một mình hãy hỗ trợ lẫn nhau và nên có người hướng dẫn để hành động thống nhất.
– Khi đưa người xuống, tùy vào năng lực từng người mà chọn cách khác nhau. Người quen leo núi có thể dùng dây tuột xuống dễ dàng. Những người khác, nhất là người già, trẻ em, phụ nữ thì phải thiết kế bằng cách tạo thế an toàn như cột dây chắc chắn vào người , thả dây từ từ và lần lượt đưa họ xuống.
– Khi bạn là người duy nhất hoặc cuối cùng muốn tuột xuống bằng dây hay ống nước, nên nhớ hãy tìm một cái gì đó quấn quanh bàn tay, nếu không chỉ cần tuột xuống 02 mét là lực ma sát đã phá hỏng lòng bàn tay của bạn.

IV/. TRONG VÒNG VÂY CỦA LỬA:
– Khi bạn lâm vào tình trạng bị lửa – khói bao vây không thể thoát ra được, điều cần làm là tạo dựng một khu vực phòng thủ chờ cứu hộ tới.
– Bạn thật sự đã lâm vào tình trạng bị khói – lửa cô lập, việc phải làm là đừng làm mất bình tĩnh, bạn vẫn còn khả năng tự vệ. Việc đầu tiên là mở cửa sổ để thông khói, có thể dùng ghế hoặc vật khác để phá vỡ cửa sổ (phá cửa là điều bất đắc dĩ, nếu bên ngoài lại có khói – lửa coi như bạn đã dính bẫy vì khói sẽ tràn vào mà cửa sổ đã bị vỡ), vì thế bạn phải cẩn thận khi thao tác.
– Nếu có nước, hãy cho nước vào đầy thùng – thau hoặc bồn tắm. Thắm ướt các tấm khăn, vải, quần áo nhét vào các khe cửa để tránh khói vào, liên tục tạt nước ra sàn – tường để làm dịu sức nóng . Bạn có thể dựng tấm nệm hoặc những vật thắm nước tấn ngay cánh cửa, kê thêm tủ – bàn – ghế cho chắc chắn – giữ cho mọi thứ luôn ướt sẽ ngăn và thông bớt khói. Nếu bên ngoài cửa sổ có lửa thì tháo bỏ màn cửa và di chuyển các chất dễ cháy ra xa và cũng phải tạt nước giữ ướt xung quanh cửa sổ. Bạn nên học cách sử dụng một số dụng cụ chữa cháy và hãy làm hết sức để tự cứu mình trong khi chờ được cứu.

V/. NHẢY:
– Nhảy là sự lựa chọn không còn lối thoát nào khác, hãy tạo cho mình những dụng cụ hỗ trợ và nhớ là những thứ ấy luôn ở quanh ta. Khăn bàn – phông màn – thảm… chỉ cần cột túm lại nắm chặt vào hai tay đã có thể biến thành 01 vật cản gió. Một cái quần dài cột chặt hai ống và nắm ngay đai lưng sẽ bộng gió trong hai ống quần. Tương tự các loại bao bố, nilon lớn, áo khoát cũng sẽ là những vật ít nhất giúp cản gió giảm nhẹ tổn thương. Khi nhảy xuống một bụi cây, một mái hiên, hàng quán, một đống cát, rác, nóc mui xe, mái tôn…sẽ bớt được tổn thương.
– Khi ta ôm một cái bàn, tấm ván, cánh cửa… và nhảy chung với nó – hãy cố tìm cách để cái bàn tiếp đất trước – nó sẽ làm giảm đáng kể lực hút và phản lực từ mặt đất. Cái bàn sẽ gãy vụn thay cho bản thân ta, cần nhớ một nguyên tắc là nhảy sao để khi tiếp đất chân của ta trong tư thế chùn đầu gối và đưa người về phía trước sẽ cứu được bộ xương chân.

VI/. CẢNH GIÁC:
– Khi làm việc hoặc sinh sống trong nhà, bạn cần xác định vị trí nơi mình ở – nơi làm việc – con đường ngắn nhất dẫn đến lối thoát hiểm chính – những lối thoát hiểm phụ – lối thoát hiểm bất đắc dĩ …vv
– Khi hội họp – học tập hoặc có những người mới; cần xác định vị trí phòng họp các vị trí thoát hiểm, hướng dẫn mọi người bằng thực tế và dán bảng hướng dẫn trước cửa phòng hoặc nơi dễ nhìn thấy, đừng quên nói rõ cho họ biết vị trí, phương tiện chữa cháy – cầu dao điện chính và phân công nhiệm vụ để ứng xử khi có sự cố.
– Luôn luôn tuân thủ các biện pháp an toàn về phòng chống cháy nổ, hết sức cẩn thận và hãy có trách nhiệm với cộng đồng cũng như chính sự an toàn của bản thân bạn./.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *